سندرم کارسینوئید (Carcinoid syndrome)

به مجموعه علایمی گفته می‌شود که به دنبال برخی از تومورهای کارسینوئید رخ می‌دهند. این تومورها، تومورهایی منتشر هستند که ممکن است در همه جای دستگاه گوارش از جمله آپاندیس، ایلئوم ورکتوم و نیز ریه دیده شوند. تومورهای کارسینوئید تومورهایی با رشد آهسته و کوچک هستند.

منشا این تومورها از سلولهای نوروآندوکرین است که سروتونین و سایر میانجی‌ها را ترشح می‌کنند. سروتونین به عنوان میانجی درسیستم اعصاب مرکزی و نیز عامل تنگ‌کننده عروق عمل می‌کند. همچنین در برخی از اعمال فیزیولوژیک نظیر تنظیم خواب و تنظیم درجه حرارت بدن و دریافت حس درد و بروز برخی از پدیده‌های پاتولوژیک همانند اضطراب، افسردگی، میگرن و فشارخون اولیه دخیل است.

 

 

علائم

افزایش تولید سروتونین و کالیکرین باعث ایجاد علائمی مانند گلگون شدن صورت، اسهال، تهوع، انقباض و تنگی مجاری تنفسی ( خس خس کردن سینه ) و مشکلات قلبی می‌شود که این علائم را تحت عنوان سندرم کارسینوئید می‌شناسند.

فقط ۱۰٪ تومورهای کارسینوئید موجب بروز سندرم کارسینوئید می‌شوند، مانع بزرگ در این راه کبد است که با متابولیزه کردن سروتونین تولید شده از بروز این سندرم جلوگیری می‌کند. لذا اغلب سندرم کارسینوئید در بیمارانی که منشا تومور آن‌ها در دستگاه گوارش است و بعد ازمتاستاز کبدی تومور دیده می‌شود.

تشخیص با بررسی یکی از متابولیتهای سروتونین ( 5HIAA )در نمونه ادرار ۲۴ ساعته‌است.

 

آزمایشات:

1- آزمایش خون

2- نمونه برداری

در همه موارد به خصوص در مواردی که هنوز توموری مشخص نشده‌است، کنترل علایم این بیماری از طریق محدود کردن مواد غذایی حاوینیکوتینامید، کنترل خستگی و کنترل هیجانات صورت می‌گیرد. بکارگیری درمان‌های لازم برای نارسایی قلب و اسپاسم برونش‌ها و مهار کننده‌های گیرنده‌های سروتونین و استفاده از تزریق ۱۰۰ تا ۲۵۰ میکروگرم زیر جلدی برای کنترل کریز کارسینوئید مؤثر است. برای پیشگیری ۳۰ میلی گرم در هر ماه یک تزریق زیر جلدی معمولاً کافی است.

علاوه بر درمان دارویی برای کاهش و رفع علایم بیماری، جراحی تومور و حتی شیمی‌درمانی توصیه می‌شود.

احتمال بهبودی از فردی به فرد دیگر متفاوت است.

 

عوارض ناشی از بیماری سندرم کارسینوئید

داشتن سندرم کارسینوئید می تواند سبب بروز عوارض زیر شود:

بیماری قلبی کارسینوئیدی: برخی افراد مبتلا به سندرم کارسینوئید به بیماری قلبی کارسینوئیدی دچار می شوند. سندرم کارسینوئید سبب ضخیم شدن دریچه های قلبی می شود و عملکرد صحیح آن ها را مختل می کند. در نتیجه دریچه های قلبی ممکن است نشتی کنند. علائم بیماری قلبی کارسینوئیدی عبارت است از خستگی و تنگی نفس در طول انجام فعالیت فیزیکی. بیماری قلبی کارسینوئیدی در نهایت می تواند منجر به نارسایی قلبی شود. پزشک ممکن است داروهایی را برای قلب شما توصیه کند. ترمیم دریچه های قلبی آسیب دیده با استفاده از جراحی می تواند در موارد پیشرفته گزینه مناسبی باشد.
انسداد روده: سرطانی که به غدد لنفاوی کنار روده کوچک انتشار یابد می تواند روده های شما را باریک کرده و سبب انسداد روده شود. علائم انسداد روده عبارت است از درد و کرامپ های شدید و استفراغ. در موارد لزوم برای تخفیف انسداد انجام جراحی ضروری خواهد بود.
بحران کارسینوئید: بحران کارسینوئید سبب اپیزود شدیدی از گرگرفتگی، فشار خون پایین، گیجی و دشواری در تنفس می شود. بحران کارسینوئید در افراد مبتلا بهتومورهای کارسینوئید اتفاق می افتد که در معرض برخی عوامل مانند بیهوشی در طول جراحی قرار می گیرند. بحران کارسینوئید می تواند کشنده باشد. قبل از انجام جراحی برای کاهش ریسک بحران کارسینوئید پزشک داروهایی را برای شما تجویز می کند.

درمان بیماری سندرم کارسینوئید

درمان سندرم کارسینوئید عبارت است از درمان سرطان و هم چنین استفاده از داروهایی که بتوان علائم سندرم کارسینوئید را کنترل کرد.

گزینه های درمان سندرم کارسینوئید عبارت است از:

جراحی: جراحی به منظور برداشت سرطان می تواند به عنوان یک گزینه در نظر گرفته شود. اگر به دلیل پخش شدن احتمالی سرطان نتوان جراحی را انجام داد در آن صورت پزشک می تواند درمان هایی را برای کوچک شدن تومور در نظر داشته باشد. به این ترتیبعلائم سندرم کارسینوئید کاهش می یابند.
استفاده از داروهایی برای انسداد سلول های سرطانی تا مانع از ترشح ترکیبات شیمیایی شوند. تزریق داروهای octreotide و lanreotide می تواندعلائم سندرم کارسینوئید از جمله قرمز شدن های پوستی و اسهال را کاهش داد. Octreotide می تواند رشد تومورهای کارسینوئید را آهسته کند.
عوارض جانبی داروهای عنوان شده عبارت است از اسهال، درد شکمی و نفخ که ممکن است در طول زمان فروکش کنند.

درمان بیولوژیک: داروی قابل تزریقی به نام اینترفرون آلفا که سیستم ایمنی بدن را تحریک می کند تا بهتر عمل کند می تواند رشد تومورهای کارسینوئیدی را کاهش دهد تا به این ترتیبعلائم سندرم کارسینوئید تخفیف یابد. اینترفرون آلفا می تواند عوارض جانبی مهمی مانند خستگی یا علائمی شبیه به آنفلوآنزا را به دنبال داشته باشد.
قطع منبع خونی که تومورهای کبدی را تغذیه می کنند: در روشی به نام امبولیزاسیون شریان کبدی، پزشک کاتتر را از طریق سوزنی نزدیک به کشاله ران وارد شریان اصلی خونی می کند که به کبد می رسد.
پزشک ذراتی را تزریق می کند که به منظور بستن شریان کبدی طراحی شده اند و جریان خون به سلول های سرطانی را قطع می کنند. به این ترتیب سلول های کبدی سالم باقی می مانند. این روش خطرناک است و تنها در مراکز پزشکی بسیار تخصصی انجام می شود. در مورد مزایا یا خطرات احتمالی این روش با پزشک خود مشورت کنید.

کشتن سلول های سرطانی در کبد با استفاده از گرما یا سرما: تخریب رادیوفرکانسی، حرارت را از طریق سوزن به سلول های سرطانی کبد منتقل می کند و سبب مرگ سلول های سرطانی می شود. سرما درمانی نیز روشی مشابه است که با فریز کردن تومور عمل می کند. این دو روش معمولا بی خطر است اما کمی ریسک خونریزی و عفونت را به همراه دارد.
شیمی درمانی: داروهای شیمی درمانیتومورهای کارسینوئید را کوچک می کنند. تاثیرات جانبی این داروها بستگی به نوع داروی شیمی درمانی دریافت شده دارد. در مورد رژیم های شیمی درمانی با پزشک خود مشورت کنید.