سرطان کبد

سرطان کبد  نوعی از سرطان است که در کبد آغاز می‌شود. برخی از سرطان‌ها در خارج از کبد به‌وجود می‌آیند و سپس به این ناحیه گسترش می‌یابند. با این حال فقط سرطان‌هایی که از خود کبد آغاز می‌شوند، به‌ عنوان سرطان کبد شناخته می‌شوند. کبد که در پایین ریه‌ی راست و در زیر قفسه‌ی سینه قرار دارد، یکی از بزرگ‌ترین ارگان‌های بدن انسان است. کبد وظایف متعددی همچون حذف سموم از بدن دارد و برای ادامه‌ی حیات ضروری است.

علائم و نشانه‌ های سرطان کبد معمولا هنگامی آشکار می‌شوند که سرطان به مرحله‌ی پیشرفته رسیده باشد.

 

سرطان کبد ممکن است باعث بروز علائم زیر شود:

• زردی (یرقان)؛
• درد شکمی؛
• کاهش وزن بدون دلیل؛
• بزرگ شدن کبد؛
• خستگی؛
• حالت تهوع؛
• استفراغ؛
• درد پشت؛
• خارش؛
• تب

 

علل

علل مختلفی مانند هپاتیت C، هپاتیت مزمن، سیروز، سم قارچی آفلاتوکسین، چاقی، بیماری ذخیره‌ای آهن، مصرف بیش از حد الکل و تریزومی ۱۸ می‌توانند زمینه بروزاین سرطان را فراهم سازند.

 

علائم

کارسینوم هپاتوسلولار: توده شکمی، درد شکم وپشت، تهوع، کم خونی، زردی، خارش، کاهش وزن و تب را به همراه دارد.

کلانژیوکارسینوما: ازنشانه های آن، تعریق، زردی، درد شکمی، کاهش وزن و بزرگی کبد است.

 

 

درمان سرطان کبد

برای افرادی که سرطان کبدشان در مرحله‌ی اولیه قرار دارد و درمان می‌شود، فقط عمل جراحی و برداشتن تومور به‌طور کامل، به بهبودی منجر خواهد شد.

گزینه‌های جراحی عبارت‌اند از:

 

هپاتکتومی جزئی

وقتی تومور کوچک است و قسمت کوچکی از کبد را اشغال می‌کند، آن بخش از کبد را می‌توان از طریق عمل جراحی برداشت.

با این حال بسیاری از افراد مبتلا به سرطان کبد در ایالات‌متحده،سیروز ;دارند. این بدان معناست که هپاتکتومی باید بافت سالم کافی در کبد باقی بگذارد تا کبد بتواند پس از این روند درمان، وظایف ضروری‌اش را انجام دهد.

ممکن است پزشک در حین جراحی به این نتیجه برسد که این روش برای درمان بیمار مناسب نیست یا ریسک جراحی برای بیمار، بیش‌ از حد بالاست؛ در این صورت هپاتکتومی در وسط کار متوقف می‌شود.

هپاتکتومی جزئی فقط برای افرادی درنظر گرفته می‌شود که به‌جز سرطان کبد، مشکل کبدی دیگری ندارند. اگر سرطان به سایر بخش‌های کبد یا سایر اندام‌های بدن گسترش یابد، دیگر از این روش استفاده نمی‌شود.

جراحی کبد در این مقیاس ممکن است به خون‌ریزی بیش‌ از حد و مشکلات انعقاد خون و همچنین عفونت و پنومونی ( ذات‌الریه) منجر شود.

کاندیدهای پیوند کبد نباید یک تومور بزرگ‌تر از ۵ سانتی‌متر یا چندین تومور بزرگ‌تر از ۳ سانتی‌متر داشته باشند. اگر تومورها بزرگ‌تر از این اندازه‌ها باشند، خطر بازگشت سرطان بسیار بالاست و درنتیجه روش پرخطری مانند پیوند کبد توصیه نمی‌شود.

خطر بازگشت سرطان با یک پیوند موفقیت‌آمیز تا حد زیادی کاهش می‌یابد و عملکرد طبیعی کبد از سرگرفته می‌شود.

با وجود این ممکن است سیستم ایمنی بدن، عضو جدید را پس‌ بزند و به‌عنوان یک جسم بیگانه (خارجی) به آن حمله کند. به‌علاوه فرصت‌های محدودی برای انجام پیوند کبد وجود دارد. هر سال فقط حدود ۶۵۰۰ کبد اهدایی موجود است و بسیاری از آنها برای درمان بیماری‌هایی به‌غیر از سرطان کبد استفاده می‌شوند.

داروهایی که سیستم ایمنی را برای پذیرفتن کبد جدید سرکوب می‌کنند نیز می‌توانند به عفونت‌های جدی و گاهی‌اوقات حتی به گسترش تومورهایی منجر شوند که از قبل متاستاز (گسترش و مهاجرت سلول‌های سرطانی از یک بافت به بافت‌های دیگر) شده‌اند.

 

درمان برای تومورهای علاج‌ناپذیر

از سوی دیگر شانس زنده ماندن در سرطان کبد پیشرفته، بسیار پایین است. با این حال اقداماتی وجود دارد که یک تیم پزشکی می‌تواند برای درمان علائم سرطان و کُند کردن روند رشد تومور انجام دهد.

• درمان حذف‌کننده:مواد خاصی مانند الکل به‌طور مستقیم به داخل تومور تزریق می‌شوند. ممکن است از لیزر و امواج رادیویی نیز استفاده شود.
• پرتودرمانی:پرتو به طرف تومور یا تومورها هدایت می‌شود و تعداد زیادی از آنها را از بین می‌برد. در این روش، بیماران ممکن است به تهوع، استفراغ و خستگی دچار شوند.
• شیمی‌درمانی:در این روش، داروهای خاصی به داخل کبد تزریق می‌شوند تا سلول های سرطانی را از بین ببرند. در کموامبولیزیشن، خون‌رسانی به تومور به روش جراحی یا به‌طور مکانیکی مسدود می‌شود و داروهای ضدسرطان به‌طور مستقیم به داخل تومور تزریق می شوند.
• داوطلب برای مطالعات بالینی:از پزشک‌تان بپرسید آیا هیچ‌گونه آزمایش بالینی وجود دارد که شما بتوانید در آن شرکت کنید یا نه.

گزینه‌های درمانی ممکن است براساس نوع سرطان کبد، متفاوت باشند.

 

سایر عوامل خطر برای ابتلا به سرطان کبد عبارت‌اند از:

• دیابت نوع ۲:افراد مبتلا به دیابت، به‌خصوص اگر هپاتیت هم داشته باشند یا به‌طور منظم مقدار زیادی الکل مصرف کنند، بیشتر احتمال دارد که به سرطان کبد دچار شوند.
• سابقه‌ی خانوادگی:اگر مادر، پدر، خواهر یا برادر یک فرد سرطان کبد داشته باشد، احتمال ابتلای او به این بیماری بیشتر از سایر افراد خواهد بود.
• استفاده‌ی زیاد از الکل:مصرف الکل به‌طور منظم و در مقادیر زیاد، یکی از علل عمده‌ی سیروز در ایالات‌متحده اس
• قرارگیری طولانی‌مدت در معرض آفلاتوکسین:آفلاتوکسین ماده‌ای است که یک قارچ آن را می‌سازد. این ماده می‌تواند در گندم، بادام‌زمینی، ذرت، آجیل و سویای کپک‌زده (فاسد) وجود داشته باشد. خطر ابتلا به سرطان کبد فقط در اثر قرارگیری طولانی‌مدت در معرض این ماده افزایش می‌یابد. این مورد در کشورهای صنعتی چندان شایع نیست.
• سیستم ایمنی ضعیف:افرادی با سیستم‌های ایمنی ضعیف ;– مانند کسانی که به اچ‌آی‌وی یا ایدز ;مبتلا هستند – پنج برابر بیشتر از افراد سالم احتمال دارد که به سرطان کبد دچار شوند.
• چاقی:چاق بودن، خطر ابتلا به بسیاری از سرطان‌ها ازجمله سرطان کبد را افزایش می‌دهد.
• جنسیت:مردان در مقایسه با زنان، بیشتر به سرطان کبد دچار می‌شوند. برخی از کارشناسان معتقدند که این مسئله به‌دلیل جنسیت نیست؛ بلکه به‌خاطر ویژگی‌های سبک زندگی است. مردان معمولا در مقایسه با زنان، بیشتر سیگار می‌کشند و الکل می‌نوشند.
• سیگار کشیدن:افراد مبتلا به هپاتیت B یا C در صورت سیگار کشیدن، در معرض خطر بالاتری برای ابتلا به سرطان کبد قرار می‌گیرند.
• آرسنیک:افرادی که به‌طور مرتب از چاه‌های آب حاوی سطوح طبیعی آرسنیک استفاده می‌کنند، ممکن است درنهایت در معرض خطر بسیار بالاتری برای ابتلا به چندین بیماری از جمله سرطان کبد قرار بگیرند

 

تشخیص سرطان کبد

تشخیص سرطان کبد در مرحله‌ی اولیه، شانس زنده ماندن را به‌طور چشمگیری بهبود می‌بخشد.

پزشک شما اول از همه برای رد هرگونه عوامل خطر بالقوه برای سرطان، سؤالاتی درباره‌ی سابقه‌ی پزشکی‌تان از شما خواهد کرد. سپس شما را معاینه می‌کند تا ببیند جایی از شکم‌تان ورم کرده یا سفیدی‌ چشم‌هایتان زرد شده است یا نه. هر دوی اینها از نشانگرهای قوی مشکلات کبدی هستند.

پس از دیدن این نشانه‌ها اگر پزشک به سرطان کبد مشکوک باشد، آزمایشات دیگری انجام خواهد داد، ازجمله:

• تست‌های خون:اینها شامل آزمایش‌هایی برای بررسی نحوه‌ی لخته شدن خون، بررسی سطوح سایر مواد در خون و اندازه‌گیری میزان گلبول‌های قرمز، سفید و پلاکت‌ها هستند.
• تست‌هایی برای تشخیص هپاتیت ویروسی:پزشک‌تان وجود ویروس هپاتیت B و C را در خون شما بررسی خواهد کرد.
• اسکن‌های تصویربرداری:MRI و CT اسکن هر دو می‌توانند اندازه و میزان گسترش سرطان را نشان دهند.
• بیوپسی:یک نمونه‌ی کوچک از بافت تومور برداشته و تجزیه‌وتحلیل می‌شود. این آنالیز می‌تواند نشان دهد که آیا یک تومور سرطانی است یا غیرسرطانی.
• لاپاروسکوپی:این یک روش جراحی سرپایی است که با بیهوشی عمومی یا بی‌حسی موضعی انجام می‌شود. در این روش یک لوله‌ی بلند و انعطاف‌پذیر که در سر آن یک دوربین وصل شده است، از طریق برش کوچکی در شکم وارد بدن می‌شود. این روش به پزشک امکان می‌دهد که کبد و نواحی اطراف آن را به‌دقت مشاهده کند.

هنگامی که پزشک، مرحله، محل و نوع سرطان را تعیین کرد، قادر خواهد بود در مورد احتمال درمان مؤثر و مطمئن (بی‌خطر) آن تصمیم بگیرد. این، دوره‌ی درمان را مشخص می‌کند.

 

تغذیه درسرطان کبد

غذاها ونوشیدنی هایی که برای مبارزه با سرطان کبد باید مصرف نمایید:

• شیر و ماست: سبزی تازه کدو مسمایی کلم بروکلی ماست گوشت سفید چای غذاهای غنی از فیبر کابینت های آشپزخانه تان را پر ازغلات و فرآورده های غنی از فیبر نمایید. جوی دو سر، حبوبات  و لوبیاها از فراورده های غنی از فیبر هستند که می توانید از آن ها برای مبارزه با سرطان کبد استفاده کنید.
• آب انار روغن زیتون ماهی پخته یا کبابی ، ویتامین Eو مکمل های ویتامین

 

غذاهایی که باید از خوردن آن ها پرهیز کنید:

چربی های اشباع و حیوانی گوشت قرمز الکل نوشابه های گازدار